Tổng quan
Khái niệm
Theo IFRS 3: Hợp nhất kinh doanh là giao dịch hoặc sự kiện mà bên mua giành được quyền kiểm soát đối với một hoặc nhiều hoạt động kinh doanh
Theo VAS11: Hợp nhất kinh doanh là việc kết hợp các DN riêng biệt thành 1 đơn vị báo cáo. Kết quả của phàn lớn các TH hợp nhất kinh doanh là một doanh nghiệp (bên mua) nắm được quyền kiểm soát một hoặc nhiêu hoạt động kinh doanh khác (bên bị mua)
Đặc điểm cơ bản
Một đơn vị có được quyền kiểm soát việc sử dụng tài sản của đơn vị khác
Hình thức thực hiện
- Một doanh nghiệp mua cổ phiếu của một doanh nghiệp khác
- Một doanh nghiệp mua tất cả/ một số tài sản thuần của một doanh nghiệp khác
- Một doanh nghiệp gánh chịu các khoản nợ của doanh nghiệp khác
Việc thanh toán
- Thanh toán bằng tiền
- Chuyển giao Tài sản khác
- Phát hành công cụ vốn
- Phát hành công cụ nợ
- Kết hợp các hình thức trên
Các trường hợp hợp nhất kinh doanh
- Hợp nhất pháp lý: Hai hoặc 1 số công ty cùng loại (công ty bị HN) có thể HN thành 1 công ty mới A + B => C
- Sát nhập pháp lý: Một hoặc một số công ty cùng loại (sau đây gọi là công ty bị sát nhập) có thể sát nhập vào một công ty khác A + B => A
- Hình thành mối quan hệ mẹ – con
Các phương pháp hợp nhất kinh doanh
Có 2 phương pháp:
- Phương pháp kết hợp lợi ích
- Phương pháp mua (Phương pháp này sẽ không được nhắc đến trong bài viết này)
Phương pháp kết hợp lợi ích
Cơ sở lý luận
Việc doanh nghiệp thôn tính một doanh nghiệp khác (bên bị mua). Trường hợp này này chủ sở hữu đã thay đổi đồng thời quyền kiểm soát với tài sản ròng và HĐ bên bị mua.
Nội dung phương pháp
Theo phương pháp này, kể từ ngày mua, bên mua cần ghi nhận trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất cả kết quả kinh doanh bên bị mua, ghi nhận trên Bảng Cân đối Kế toán hợp nhất các Tài sản, Nợ phải trả, Lợi thế thương mại (nếu có), do vậy:
- Tài sản thuần bên bị mua: Giá trị hợp lý
- Phát sinh Lợi thế thương mại
- Các chi phí liên quan trực tiếp tới giao dịch hợp nhất kinh doanh (Chi phí tư vấn pháp lý, kiểm toán,…)
- Chi phíu phát sinh sau ngày mua của bên bị mua trên BCTC hợp nhất xác định theo giá trị hợp lý
Kế toán hợp nhất kinh doanh
Dạng 1: Bút toán hợp nhất sát nhập pháp lý
Bước 1: |
|
Bước 2: |
|
Bước 3 |
|
Dạng 2: Bút toán hợp nhất mối quan hệ mẹ – con
Bước 1 |
|
Bước 2 |
|
Bước 3 |
|

Đơn vị đào tạo ACCA, Thi tuyển dụng Kiểm toán, tư vấn tài chính Big4, Nonbig và Tiếng Anh giao tiếp, Ielts.
Với đội ngũ giảng viên là 100% ACCA Members cùng kinh nghiệm thực chiến trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán và tài chính, KLE không chỉ mang đến kiến thức nền tảng vững chắc mà còn giúp học viên phát triển kỹ năng ứng dụng thực tế. Không chỉ là chương trình đào tạo truyền thống, KLE tạo ra một môi trường học tập thực tiễn, nơi mối quan hệ giữa người học và giảng viên không dừng lại ở giảng dạy kiến thức mà còn phát triển sâu hơn thành mối quan hệ Mentee – Mentor.