Trợ lý kiểm toán là vị trí quan trọng trong lĩnh vực kiểm toán, đóng vai trò hỗ trợ kiểm toán viên trong việc kiểm tra và đánh giá các báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Vậy trợ lý kiểm toán là gì? Công việc cụ thể của họ cũng như cơ hội nghề nghiệp tại các công ty kiểm toán như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Trợ lý kiểm toán là gì?
Trợ lý kiểm toán (Audit Assistant) là vị trí khởi đầu trong lộ trình nghề nghiệp của lĩnh vực kiểm toán – một trong những cấp bậc entry-level quan trọng dành cho sinh viên mới ra trường hoặc người mới chuyển ngành sang lĩnh vực tài chính – kế toán. Vị trí này đóng vai trò hỗ trợ trực tiếp cho kiểm toán viên chính trong các cuộc kiểm toán báo cáo tài chính.
Cụ thể, trợ lý kiểm toán đảm nhiệm các công việc chuyên môn liên quan đến việc thu thập, phân tích và xác minh các dữ liệu tài chính đã được xử lý bởi bộ phận kế toán của doanh nghiệp, công ty, hoặc tổ chức hành chính sự nghiệp. Họ không đưa ra kết luận độc lập, mà mọi ý kiến chuyên môn đều cần có sự phê duyệt từ kiểm toán viên cấp cao.
Ở cấp độ này, nhiệm vụ trọng tâm của trợ lý kiểm toán là thực hiện các thủ tục kiểm tra chi tiết cho các phần hành cơ bản trong báo cáo tài chính như: tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, công nợ phải thu/phải trả, hàng tồn kho, chi phí trả trước… Các phần hành này thường có khối lượng công việc lớn, đòi hỏi sự tỉ mỉ và chính xác cao.
Ngoài ra, đây cũng là giai đoạn để làm quen với quy trình thực hiện một cuộc kiểm toán độc lập, bao gồm: hiểu cách xây dựng kế hoạch kiểm toán, quy trình test mẫu, cách sử dụng phần mềm hỗ trợ kiểm toán, cách ghi nhận phát hiện và giao tiếp với khách hàng. Thông qua đó, trợ lý kiểm toán từng bước tích lũy kiến thức và kỹ năng thực tiễn để phát triển lên các vị trí cao hơn như nhân viên kiểm toán, kiểm toán viên cao cấp hay trưởng nhóm kiểm toán trong tương lai.
Bên cạnh đó, trợ lý kiểm toán còn tham gia các nhiệm vụ hỗ trợ chuyên sâu khác, bao gồm: rà soát chứng từ kế toán, đánh giá tính hợp lý của thông tin tài chính, phối hợp cùng kiểm toán viên trong thiết kế chương trình kiểm toán, lựa chọn phương pháp kiểm tra phù hợp như đối chiếu, điều tra, phân tích số liệu… Khi cần thiết, họ cũng góp phần tư vấn hướng xử lý sai sót và tham gia soạn thảo báo cáo sau mỗi cuộc kiểm toán định kỳ.
Cơ hội nghề nghiệp của trợ lý kiểm toán
- Làm việc tại các công ty kiểm toán lớn: Các công ty kiểm toán lớn, đặc biệt là Big 4 (Deloitte, PwC, KPMG, Ernst & Young), luôn có nhu cầu tuyển dụng trợ lý kiểm toán để hỗ trợ các dự án kiểm toán quy mô lớn. Làm việc tại Big 4 mang lại môi trường chuyên nghiệp, cơ hội học hỏi từ các chuyên gia hàng đầu, và mức lương cạnh tranh. Ngoài ra, bạn còn có cơ hội tham gia các dự án quốc tế, mở rộng mạng lưới quan hệ và nâng cao kỹ năng làm việc trong môi trường toàn cầu
- Làm việc tại các công ty kiểm toán độc lập: Ngoài Big 4, Việt Nam còn có nhiều công ty kiểm toán độc lập uy tín như AASC, VACO, A&C… Đây là lựa chọn phù hợp cho những bạn muốn bắt đầu sự nghiệp trong môi trường ít cạnh tranh hơn nhưng vẫn đảm bảo cơ hội phát triển chuyên môn. Các công ty này thường cung cấp chương trình đào tạo nội bộ bài bản và tạo điều kiện để nhân viên thi các chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế như ACCA hoặc CPA.
- Cơ hội làm việc tại doanh nghiệp: Sau khi tích lũy kinh nghiệm ở vị trí trợ lý kiểm toán, bạn có thể chuyển hướng sang làm việc tại phòng tài chính – kế toán của các doanh nghiệp lớn. Nhiều tập đoàn đa quốc gia hoặc công ty niêm yết trên sàn chứng khoán cần những nhân sự có kinh nghiệm kiểm toán để đảm bảo tính minh bạch trong báo cáo tài chính và tuân thủ quy định pháp luật.
- Tham gia lĩnh vực ngân hàng và tài chính: Ngành ngân hàng cũng là một lĩnh vực tiềm năng cho trợ lý kiểm toán sau khi đã có kinh nghiệm. Các ngân hàng thương mại thường tuyển dụng nhân sự có kiến thức về kiểm toán để làm việc trong bộ phận quản trị rủi ro hoặc kiểm soát nội bộ. Đây là cơ hội để bạn mở rộng phạm vi nghề nghiệp sang lĩnh vực tài chính – ngân hàng với mức thu nhập hấp dẫn. Với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam và yêu cầu ngày càng cao về tính minh bạch tài chính ở cả khu vực công lẫn tư nhân, nhu cầu tuyển dụng trợ lý kiểm toán luôn ở mức cao. Các doanh nghiệp mới thành lập hoặc đang mở rộng quy mô đều cần đến dịch vụ kiểm toán để đảm bảo tuân thủ pháp luật và xây dựng lòng tin với nhà đầu tư.
Trợ lý kiểm toán là cấp độ khởi đầu nhưng vô cùng quan trọng trong hành trình nghề nghiệp kiểm toán – kế toán. Việc trực tiếp xử lý các phần hành cơ bản trong báo cáo tài chính giúp người làm ở vị trí này tích lũy kinh nghiệm thực tiễn quý báu, nắm vững quy trình và chuẩn mực nghề nghiệp.
Từ nền tảng này, họ không chỉ có thể phát triển lên các vị trí cao hơn như senior, audit manager, mà còn có khả năng mở rộng cơ hội sang các mảng khác như kiểm toán nội bộ, tư vấn tài chính, hay phân tích đầu tư. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn xây dựng sự nghiệp bài bản và có chiến lược dài hơi trong lĩnh vực kế toán – tài chính
Lộ trình thăng tiến sự nghiệp
Kiểm toán từ lâu đã được biết đến là một ngành nghề có lộ trình phát triển rõ ràng và bền vững. Với môi trường làm việc chuyên nghiệp, khắt khe cùng yêu cầu cao về kỹ năng lẫn kiến thức, nghề kiểm toán không chỉ đòi hỏi sự tỉ mỉ và chính xác mà còn là nơi trui rèn tư duy logic, khả năng phân tích và xử lý vấn đề sắc bén. Đặc biệt, nếu bạn đang quan tâm đến lộ trình nghề nghiệp trợ lý kiểm toán hoặc thắc mắc lên các cấp bậc kiểm toán viên mất bao lâu, thì thông tin mà KLE cung cấp dưới đây chính là tấm bản đồ định hướng rõ ràng cho hành trình sự nghiệp của bạn.
Vị trí Thực tập sinh (Intern)
Hành trình của một kiểm toán viên thường bắt đầu từ vị trí thực tập sinh – nơi bạn có cơ hội lần đầu tiếp cận môi trường làm việc chuyên nghiệp tại các công ty kiểm toán, đặc biệt là Big4. Sau khi vượt qua vòng tuyển chọn gắt gao, bạn sẽ được tiếp xúc với các công việc cơ bản như kiểm kê hàng tồn kho, vouching chứng từ, soạn thư xác nhận, và hỗ trợ các phần hành kiểm toán nhỏ.
Đây không chỉ là thời gian làm quen với nghiệp vụ mà còn là cơ hội quý giá để bạn chứng minh tinh thần học hỏi và sự chủ động của bản thân – hai yếu tố then chốt để tiến xa hơn trong nghề.
>> Tìm hiểu thêm về: Cơ hội việc làm và những điều bạn cần biết để tham gia ngành kiểm toán
Trợ lý kiểm toán (Audit Assistant / Associate)
Nếu bạn được giữ lại sau kỳ thực tập hoặc vượt qua kỳ tuyển dụng vị trí Fresher hằng năm, bạn sẽ chính thức bước vào “cuộc chơi chuyên nghiệp” với vai trò Trợ lý kiểm toán. Đây là giai đoạn bạn bắt đầu đảm nhận các phần hành quan trọng hơn như doanh thu, chi phí, công nợ, tài sản cố định,… đồng thời chuẩn bị working papers và tham gia phỏng vấn khách hàng dưới sự hướng dẫn của Senior.
Nhiều bạn sinh viên mới ra trường thường đặt câu hỏi: “Trợ lý kiểm toán lên kiểm toán viên mất bao lâu?”. Câu trả lời là, sau khoảng 2 – 3 năm làm việc hiệu quả, tích lũy đủ kinh nghiệm và thể hiện được năng lực, bạn sẽ được cân nhắc lên vị trí Trưởng nhóm kiểm toán (Senior Auditor).
Trưởng nhóm kiểm toán (Senior)
Đây là bước ngoặt đánh dấu sự trưởng thành trong nghề. Với vai trò Senior, bạn không chỉ đảm nhận các phần hành kỹ thuật phức tạp như phân tích dữ liệu, đánh giá rủi ro và lập kế hoạch kiểm toán, mà còn chịu trách nhiệm điều phối cả một team nhỏ gồm các trợ lý và thực tập sinh.
Bạn sẽ là người trực tiếp phân công công việc, giám sát tiến độ, soát xét hồ sơ và đảm bảo chất lượng toàn bộ cuộc kiểm toán quy mô nhỏ hoặc trung bình. Giai đoạn này đòi hỏi khả năng quản lý nhóm, kỹ năng giao tiếp, cũng như sự bản lĩnh trong việc xử lý áp lực và mâu thuẫn phát sinh trong quá trình làm việc.
Trưởng phòng kiểm toán (Manager)
Sau khoảng 6 – 7 năm kể từ khi bắt đầu sự nghiệp, nếu bạn đã tích lũy đủ năng lực chuyên môn, kỹ năng quản lý và xây dựng được uy tín cá nhân, bạn sẽ có cơ hội được thăng chức lên vị trí Manager.
Tại cấp bậc này, bạn đóng vai trò như một “chỉ huy trưởng” trong các cuộc kiểm toán quy mô lớn đồng thời giám sát các cuộc kiểm toán nhỏ và trung bình. Không chỉ điều hành toàn bộ dự án, Manager còn là cầu nối giữa công ty và khách hàng, trực tiếp giải quyết các vấn đề phát sinh. Đây là một cột mốc lớn – vừa là thành quả, vừa là thử thách mới trong hành trình phát triển nghề nghiệp kiểm toán.
Giám đốc kiểm toán (Director)
Vị trí Director thường dành cho những kiểm toán viên có trên 8 – 10 năm kinh nghiệm, nổi bật về chuyên môn và được đánh giá cao về đạo đức nghề nghiệp. Đây là cấp quản lý cấp cao, có tầm ảnh hưởng lớn đến định hướng chiến lược của công ty.
Director không chỉ chịu trách nhiệm điều phối và đảm bảo hiệu quả của các cuộc kiểm toán, mà còn phải quản lý ngân sách, duy trì lợi nhuận, mở rộng thị trường và hỗ trợ đội ngũ cấp dưới phát triển. Đây chính là chiếc cầu nối cuối cùng trước khi bước lên vị trí cao nhất trong sự nghiệp kiểm toán.
Chủ phần hùn kiểm toán (Partner)
Partner là đỉnh cao của nghề kiểm toán độc lập – nơi hội tụ của năng lực chuyên môn, tư duy kinh doanh và khả năng lãnh đạo chiến lược. Tại vị trí này, bạn sẽ phụ trách phát triển danh mục khách hàng, hoạch định chiến lược phát triển mảng kiểm toán, ký duyệt các báo cáo kiểm toán quan trọng và đại diện cho công ty trước các bên liên quan.
Thông thường, một kiểm toán viên sẽ mất từ 10 – 15 năm để đạt đến vị trí Partner – một chặng đường dài đòi hỏi sự kiên trì, không ngừng học hỏi và phát triển bản thân về cả kỹ năng lẫn tầm nhìn.
Có thể thấy, từ vị trí thực tập sinh đến khi trở thành Partner là một hành trình không hề đơn giản, nhưng đầy tiềm năng và cơ hội. Mỗi vị trí đều có những mục tiêu cụ thể để hướng tới, mỗi cột mốc lại là một bước tiến về cả kỹ năng lẫn tầm nhìn nghề nghiệp. Nếu bạn đang là sinh viên theo đuổi lĩnh vực kế toán – kiểm toán, việc hiểu rõ lộ trình nghề nghiệp trợ lý kiểm toán không chỉ giúp bạn có định hướng rõ ràng, mà còn là nguồn động lực để bạn nỗ lực từng ngày.
KLE Mentoring Program tin rằng, với sự chuẩn bị tốt và một người dẫn đường phù hợp, bạn hoàn toàn có thể rút ngắn thời gian và vững bước chinh phục những nấc thang sự nghiệp cao hơn trong tương lai gần.
Hiểu rõ lộ trình nghề nghiệp trợ lý kiểm toán không chỉ giúp bạn định hình hướng đi mà còn tiếp thêm động lực để phấn đấu mỗi ngày. Mỗi vị trí đều là một cột mốc đáng nhớ, mang đến những bài học quý giá và cơ hội lớn để phát triển vượt bậc trong sự nghiệp.
Yêu cầu và thách thức đối với Trợ lý Kiểm toán
Trợ lý kiểm toán là vị trí khởi đầu trong ngành kiểm toán, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ kiểm toán viên thực hiện các nhiệm vụ kiểm toán tại các doanh nghiệp. Đây là một công việc đòi hỏi sự cẩn thận, kỹ năng chuyên môn cao và khả năng làm việc dưới áp lực. Để chuẩn bị tốt cho nghề nghiệp này, bạn cần hiểu rõ các yêu cầu về bằng cấp, kỹ năng cần thiết, những thách thức tiềm ẩn, và lộ trình học tập phù hợp.
Yêu cầu về bằng cấp và kỹ năng cần có
a. Yêu cầu về bằng cấp
- Bằng cử nhân chuyên ngành liên quan: Để trở thành trợ lý kiểm toán, bạn cần tốt nghiệp đại học với chuyên ngành kế toán, kiểm toán, tài chính hoặc các lĩnh vực liên quan. Một số công ty lớn như Big4 (Deloitte, PwC, EY, KPMG) thường yêu cầu ứng viên có nền tảng học vấn vững chắc từ các trường đại học uy tín.
- Chứng chỉ Kiểm toán quốc tế: Mặc dù không bắt buộc ở giai đoạn đầu của sự nghiệp, việc sở hữu chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế như ACCA (Association of Chartered Certified Accountants), CPA (Certified Public Accountant), hoặc CMA (Certified Management Accountant) sẽ giúp bạn nổi bật hơn trong mắt nhà tuyển dụng và mở rộng cơ hội thăng tiến.
b. Kỹ năng chuyên môn
- Hiểu biết về chuẩn mực kế toán/kiểm toán: Nắm vững các chuẩn mực kế toán quốc tế và chuẩn mực kiểm toán. Tại Việt Nam, bạn cũng cần hiểu rõ hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và luật pháp liên quan đến tài chính, thuế.
- Thành thạo công nghệ và phần mềm: Các phần mềm hỗ trợ kiểm toán như Excel, SAP, QuickBooks hoặc phần mềm chuyên dụng của từng công ty là công cụ không thể thiếu. Ngoài ra, kỹ năng phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và sử dụng các công cụ như Power BI cũng ngày càng được đánh giá cao.
c. Kỹ năng mềm
- Tư duy logic và phân tích: Kiểm toán yêu cầu khả năng phân tích dữ liệu tài chính phức tạp để phát hiện sai sót hoặc gian lận. Tư duy logic giúp bạn xử lý vấn đề hiệu quả và đưa ra các giải pháp phù hợp.
- Kỹ năng giao tiếp: Làm việc với khách hàng đòi hỏi khả năng giao tiếp tốt để thu thập thông tin chính xác và giải thích vấn đề một cách rõ ràng.
- Quản lý thời gian: Mùa kiểm toán thường rất bận rộn với nhiều deadline chồng chéo. Kỹ năng quản lý thời gian sẽ giúp bạn làm việc hiệu quả mà không bị quá tải.
- Khả năng làm việc nhóm: Kiểm toán thường là công việc theo nhóm. Bạn cần phối hợp tốt với đồng đội để hoàn thành dự án đúng tiến độ.
Những thách thức trong nghề trợ lý kiểm toán
a. Áp lực công việc cao
Trợ lý kiểm toán thường phải làm việc dưới áp lực lớn, đặc biệt vào mùa kiểm toán (thường từ tháng 12 đến tháng 4). Khối lượng công việc nhiều và deadline gấp rút có thể khiến bạn cảm thấy căng thẳng.
b. Di chuyển thường xuyên
Bạn sẽ phải đi đến trụ sở của khách hàng để thực hiện kiểm toán tại chỗ. Điều này đồng nghĩa với việc di chuyển liên tục giữa các địa điểm khác nhau và đôi khi phải xa nhà trong thời gian dài.
c. Rủi ro từ thông tin sai lệch
Dữ liệu mà khách hàng cung cấp đôi khi không đầy đủ hoặc không chính xác, dẫn đến khó khăn trong việc phân tích và đưa ra kết luận. Bạn cần có khả năng đánh giá tính hợp lý của thông tin để giảm thiểu rủi ro.
d. Cập nhật liên tục kiến thức
Các quy định kế toán/kiểm toán thường xuyên thay đổi theo luật pháp hoặc xu hướng quốc tế. Điều này đòi hỏi bạn phải học hỏi không ngừng để theo kịp sự phát triển của ngành.
e. Sử dụng công nghệ mới
Với sự phát triển của công nghệ 4.0, ngành kiểm toán đang ứng dụng nhiều công cụ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu lớn (Big Data), và tự động hóa quy trình. Việc làm quen với những công nghệ này có thể là một thử thách đối với người mới bắt đầu.
>> Xem thêm: 5 Nguyên tắc cơ bản trong đạo đức nghề nghiệp Kiểm toán viên
Tài liệu học tập và chứng chỉ cần thiết
a. Chứng chỉ ACCA
- ACCA là chứng chỉ quốc tế uy tín dành cho những người muốn phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán – tài chính.
- Lộ trình học ACCA bao gồm 13 môn học từ cơ bản đến nâng cao như F3 (Financial Accounting), F8 (Audit and Assurance), P7 (Advanced Audit and Assurance).
- Thời gian hoàn thành chứng chỉ ACCA thường kéo dài từ 2 đến 3 năm nếu học tập liên tục.
- ACCA cung cấp kiến thức toàn diện về tài chính doanh nghiệp, quản trị rủi ro, thuế quốc tế, giúp bạn đáp ứng yêu cầu của các tổ chức toàn cầu.
b. Chứng chỉ CPA Việt Nam
- CPA Việt Nam là chứng chỉ bắt buộc nếu bạn muốn trở thành kiểm toán viên hành nghề tại Việt Nam.
- Điều kiện thi CPA bao gồm:
- Có bằng cử nhân chuyên ngành kế toán/kiểm toán/tài chính.
- Có tối thiểu 48 tháng kinh nghiệm làm trợ lý kiểm toán hoặc vị trí tương đương.
- Nội dung thi CPA gồm 6 môn như Kế toán tài chính, Kiểm toán cơ bản và nâng cao, Pháp luật về thuế.
c. Tài liệu học tập
- Các sách chuyên ngành – nước ngoài
- “Principles of Auditing and Other Assurance Services” – Ray Whittington & Kurt Pany.
- “Auditing and Assurance Services” – Alvin A. Arens & Randal J. Elder.
- “Financial Accounting and Reporting” – Barry Elliott & Jamie Elliott.
- Các sách chuyên ngành – trong nước
- Giáo trình của các trường đại học mạnh về Kế – Kiểm: Đại học Kinh tế quốc dân,…
- Tóm tắt, chia sẻ kiến thức từ những kiểm toán viên trong nghề
- ACCA Learning Hub: Nền tảng cung cấp tài liệu ôn luyện cho từng môn học ACCA.
>> Xem thêm: Tổng hợp nguồn tài liệu ACCA chính thống – Ôn thi hiệu quả
Khóa thực hành nghề
Tại Việt Nam, KLE luôn sẵn sàng cung cấp khóa học thực hành nghề dành cho sinh viên mới ra trường hoặc người muốn chuyển đổi sang lĩnh vực kiểm toán, giúp học viên củng cố kiến thức cũng như có được kinh nghiệm thực chiến với những báo cáo quan trọng trước khi bước chân vào nghề. Trong đó khóa học “Trợ lý kiểm toán” là một cơ hội tốt để các học viên hiểu hơn về nghề, đượcc trải nghiệm các tình huống thường gặp trong ngành kiểm toán và học cách trình bày giấy tờ làm việc của một trợ lý kiểm toán.
Lời khuyên dành cho người mới bắt đầu
- Học hỏi liên tục: Ngành kiểm toán đòi hỏi sự cập nhật kiến thức thường xuyên để đáp ứng yêu cầu thay đổi của thị trường và luật pháp.
- Rèn luyện kỹ năng mềm: Giao tiếp hiệu quả với khách hàng và đồng đội sẽ giúp bạn hoàn thành công việc suôn sẻ hơn.
- Đầu tư vào chứng chỉ quốc tế: ACCA hoặc CPA sẽ là bước đệm quan trọng nếu bạn muốn phát triển sự nghiệp lâu dài trong ngành này.
- Chấp nhận thử thách: Áp lực công việc hay di chuyển xa nhà có thể khó khăn lúc đầu, nhưng đây cũng là cơ hội để bạn trưởng thành và tích lũy kinh nghiệm quý báu.
Trở thành trợ lý kiểm toán là bước khởi đầu đầy hứa hẹn cho một sự nghiệp trong ngành tài chính – kế toán – kiểm toán, là dấu chân đầu tiên trên con đường đạt được ước mơ kiểm toán viên
Công việc trợ lý kiểm toán tại các công ty kiểm toán
Bạn đang tìm hiểu về công việc trợ lý kiểm toán hoặc chuẩn bị ứng tuyển vào vị trí này? Trợ lý kiểm toán là cấp độ khởi đầu trong nghề kiểm toán, đây là bước đệm quan trọng giúp bạn làm quen với quy trình kiểm toán thực tế và phát triển sự nghiệp trong ngành. Vậy trợ lý kiểm toán làm gì? Hãy cùng khám phá chi tiết nhé!
Hỗ trợ thu thập tài liệu, bằng chứng kiểm toán
Kiểm toán viên cần nhiều tài liệu để đánh giá tính chính xác và trung thực của báo cáo tài chính doanh nghiệp. Trợ lý kiểm toán sẽ hỗ trợ:
- Yêu cầu khách hàng cung cấp hợp đồng, hóa đơn, sổ sách kế toán, và các tài liệu đã được yêu cầu bởi trưởng nhóm kiểm toán.
- Kiểm tra và xác minh tính hợp lệ của các chứng từ.
- Sắp xếp và phân loại tài liệu phục vụ kiểm toán.
- Hỗ trợ thu thập bằng chứng kiểm toán theo hướng dẫn của kiểm toán viên.
Ví dụ: Khi kiểm toán doanh thu, trợ lý kiểm toán có thể cần thu thập hợp đồng bán hàng, hóa đơn và biên bản giao nhận hàng hóa để đối chiếu với số liệu trong báo cáo tài chính.
Kiểm tra sổ sách kế toán, đối chiếu số liệu
Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của trợ lý kiểm toán là soát xét sổ sách kế toán để phát hiện sai sót hoặc gian lận. Công việc này bao gồm:
- Đối chiếu số liệu kế toán với chứng từ gốc.
- Kiểm tra bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, lưu chuyển tiền tệ.
- Phân tích số liệu bất thường, dấu hiệu sai sót hoặc gian lận.
- Hỗ trợ kiểm toán viên thực hiện các thủ tục kiểm toán cơ bản như kiểm tra đối chiếu ngân hàng, công nợ, hàng tồn kho,…
Ví dụ: Khi kiểm toán khoản phải thu, trợ lý kiểm toán có thể được giao nhiệm vụ kiểm tra xem số dư trên sổ sách có khớp với xác nhận từ khách hàng hay không.
Thực hiện các giấy tờ làm việc (Working papers)
Thực tế, khi kiểm toán sẽ chia ra thành các phần hành, mỗi phần hành sẽ có bộ working papers riêng – đây là nơi ghi chép lại toàn bộ quá trình kiểm tra, các thủ tục kiểm toán đã thực hiện, và bằng chứng kiểm toán thu thập được. Working papers phải đảm bảo rõ ràng, logic, dễ theo dõi và tuân thủ các quy định về chuẩn mực kiểm toán. Khi làm Trợ lý kiểm toán, bạn sẽ được đảm nhiệm các phần hành cơ bản như: Tiền và các khoản tương đương tiền, Tài sản cố định, Chi phí trả trước,… Các nhiệm vụ chính bao gồm:
- Tổng hợp và xử lý dữ liệu thu thập được.
- Ghi nhận các phát hiện kiểm toán vào hồ sơ.
- Chuẩn bị bảng biểu, tài liệu minh họa cho báo cáo kiểm toán.
- Kiểm tra lại số liệu trước khi gửi báo cáo cho khách hàng.
Ví dụ: Trong quá trình kiểm toán doanh thu, nếu kiểm toán viên phát hiện doanh nghiệp ghi nhận doanh thu chưa phù hợp với thời điểm giao hàng, trợ lý kiểm toán sẽ cần:
- Thu thập hợp đồng bán hàng, hóa đơn và biên bản giao nhận.
- Lập bảng đối chiếu ngày giao hàng – ngày ghi nhận doanh thu.
- Ghi chú lại phát hiện sai sót và đề xuất bút toán điều chỉnh nếu cần.
- Đưa bảng đối chiếu và bằng chứng vào working papers để lưu trữ và trình cấp trên xem xét.
Làm việc trực tiếp với khách hàng
Trợ lý kiểm toán có cơ hội tiếp xúc và làm việc với khách hàng ngay từ những ngày đầu đi làm. Các nhiệm vụ chính bao gồm:
- Gửi yêu cầu cung cấp tài liệu, giải thích các thông tin cần thiết.
- Phỏng vấn nhân viên kế toán để hiểu về quy trình kế toán tại doanh nghiệp.
- Hỗ trợ kiểm toán viên khi cần trao đổi với khách hàng về phát hiện kiểm toán.
- Ghi nhận và xử lý phản hồi từ khách hàng liên quan đến kiểm toán.
Ví dụ: Khi kiểm toán chi phí nhân sự, trợ lý kiểm toán có thể cần làm việc với phòng nhân sự của khách hàng để kiểm tra bảng lương, hợp đồng lao động và các khoản bảo hiểm xã hội.
Khóa học Trợ lý Kiểm toán tại KLE Mentoring Program
Khóa học “Học làm trợ lý kiểm toán” sẽ giúp bạn nhanh chóng nắm vững kỹ năng, làm quen với công việc thực tế và tự tin bước vào mùa bận
Khóa học sẽ giúp bạn:
- Hiểu rõ quy trình lên Working Paper thực tế
- Hướng dẫn từng bước cách lập Working paper từ cơ bản đến nâng cao, giúp bạn hiểu rõ bản chất thay vì làm theo mẫu
- Các sản phẩm sẽ được review cá nhân hóa mô phỏng môi trường làm việc đến khi bạn có thể thực hiện 1 cách hoàn chỉnh và đạt yêu cầu
- Bám sát công việc thực tế của trợ lý kiểm toán
- Mô phỏng các tình huống sẽ gặp khi đi làm tại các công ty Kiểm toán
- Thực hành các phần hành Kiểm toán quan trọng
- Nâng cao kỹ năng Excel – Công cụ không thể thiếu của Kiểm toán viên
- Học và thực hành các hàm, phím tắt, công thức cần thiết, làm việc chuyên nghiệp
- Làm chủ kỹ năng xử lý dữ liệu trên Excel để nâng cao năng suất làm việc
Ngoài ra, các bạn học viên cũng sẽ được học tập thông qua các Case Study thực tế. Mô phỏng chính xác thực tế công việc kiểm toán dưới sự dẫn dắt bởi đội ngủ Mentors dày dặn kinh nghiệm, với profile “siêu chất lượng” bước ra từ các công ty Kiểm toán Big4.
Lời kết
Vị trí trợ lý kiểm toán tuy là cấp độ khởi đầu, nhưng lại là nền tảng cực kỳ quan trọng để bạn hiểu rõ quy trình kiểm toán thực tế, cách tổ chức và lưu trữ bằng chứng kiểm toán, cũng như hệ thống kiểm soát nội bộ của nhiều loại hình doanh nghiệp. Qua từng phần hành, từng lần trao đổi với khách hàng hay thực hiện working papers, bạn sẽ tích lũy kinh nghiệm quý giá, trau dồi tư duy kiểm toán và rèn luyện kỹ năng làm việc chuyên nghiệp.
Mục tiêu lớn nhất khi làm trợ lý kiểm toán không chỉ là hoàn thành tốt công việc được giao, mà còn là học hỏi càng nhiều càng tốt – về quy trình kiểm toán, về các lĩnh vực kinh doanh đa dạng của khách hàng, và cả về cách làm việc nhóm hiệu quả trong môi trường chuyên nghiệp. Đây chính là bước đệm vững chắc để bạn phát triển sự nghiệp lâu dài trong ngành kiểm toán – kế toán.
Đơn vị đào tạo ACCA, Thi tuyển dụng Kiểm toán, tư vấn tài chính Big4, Nonbig và Tiếng Anh giao tiếp, Ielts.
Với đội ngũ giảng viên là 100% ACCA Members cùng kinh nghiệm thực chiến trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán và tài chính, KLE không chỉ mang đến kiến thức nền tảng vững chắc mà còn giúp học viên phát triển kỹ năng ứng dụng thực tế. Không chỉ là chương trình đào tạo truyền thống, KLE tạo ra một môi trường học tập thực tiễn, nơi mối quan hệ giữa người học và giảng viên không dừng lại ở giảng dạy kiến thức mà còn phát triển sâu hơn thành mối quan hệ Mentee – Mentor.
