Nội dung kiến thức
I. Thuế bán hàng/ Thuế GTGT (Sales tax/ VAT)
Thuế bán hàng là loại thuế gián thu tính trên khoản giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ khâu sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.
Thuế bán hàng tính trên giá bán chưa có thuế bán hàng/thuế GTGT. Người sản xuất, cung ứng hàng hóa, dịch vụ có trách nhiệm thu và nộp hộ người tiêu dùng.
- Thuế đầu ra (Output tax): Số thuế doanh nghiệp phải chịu được đối với hàng hóa và dịch vụ bán ra.
- Thuế đầu vào (Input tax): Số thuế doanh nghiệp được khấu trừ đối với hàng hóa và dịch vụ mua vào.
CÓ 2 PHƯƠNG PHÁP NỘP THUẾ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP:
1. Doanh nghiệp đăng kí thuế bán hàng (sales tax registered business) sẽ nộp thuế theo phương pháp khấu trừ.
- Khi thuế đầu ra > thuế đầu vào thì doanh nghiệp phải nộp cho cơ quan thuế phần chênh lệch đó
- Khi thuế đầu ra < thuế đầu ra thì cơ quan thuế hoàn trả phần chênh lệch cho doanh nghiệp
Ví dụ: Công ty KLE bán hàng hoá trị giá 25.500 USD bao gồm thuế bán hàng và giá mua vào của hàng hoá này là 18.100 USD chưa bao gồm thuế bán hàng. Tỷ lệ thuế bán hàng tương ứng là 17,5% trên giá niêm yết. Tính xem công ty KLE phải nộp cho cơ quan thuế bao nhiêu đối với hai giao dịch này?
Thuế đầu ra = 25.500 USD/117,5% x 17,5% = 3.798 USD
Thuế đầu vào = 18.100 USD x 17,5% = 3.168 USD
Thuế phải nộp = Đầu ra – Đầu vào = $3,798 – $3,168 = $630
2. Doanh nghiệp nộp trực tiếp thuế tính trên doanh thu sẽ không được khấu trừ thuế đầu vào.
Phần thuế này được coi là một phần chi phí của các mặt hàng đã mua được bao gồm báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo tình hình tài chính
Ví dụ:
* Trả $500 cho chi phí giải trí và thuế đầu vào không thể hoàn lại là $75
=> Tổng chi phí trên báo cáo kết quả kinh doanh = $575
* Trả $5,000 mua một chiếc máy sản xuất và thuế đầu vào không thể hoàn lại là $400
=> Tổng tài sản dài hạn = $5,400
II. Thuế bán hàng không thể thu hồi được (Irrecoverable sales tax)
Một số trường hợp không thể hoàn lại (khấu trừ) thuế bán hàng đã nộp cho đầu vào:
- Doanh nghiệp không đăng ký thuế bán hàng
- Đầu vào không liên quan đến hoạt động kinh doanh chịu thuế.
Trong những trường hợp này, thuế bán hàng thường được ghi nhận vào giá gốc hàng mua về.
III. Bút toán
Lưu ý:
- Các khoản doanh thu và chi phí của doanh nghiệp không bao gồm thuế bán hàng; do thuế thuộc về cơ quan thuế, không phải thu nhập hay chi phí của doanh nghiệp.
- Các khoản phải thu và phải trả người bán đã bao gồm thuế bán hàng.
Thuế bán hàng tính trên doanh thu được doanh nghiệp thu hộ cơ quan thuế:
Nợ TK Tiền (Cash), PTKH (Trade Receivables)
Có TK Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Sales)
Có TK Thuế đầu ra phải nộp (Output sales tax or sales tax control account)
Nếu thuế bán hàng đầu vào có thể được hoàn lại/ khấu trừ:
Nợ TK Mua hàng (Purchases)
Nợ TK Thuế vào được khấu trừ (Input sales tax or sales tax control account)
Có TK Phải trả người bán (Trade payables)
Nếu thuế bán hàng đầu vào không thể thu hồi được:
Nợ TK Mua hàng (Purchases): bao gồm thuế
Có TK Phải trả người bán (Trade payables)
Cuối kì, nếu:
- Thuế đầu ra phải nộp > Thuế đầu vào được khấu trừ => Doanh nghiệp phải nộp phần chênh lệch
- Thuế đầu ra phải nộp < Thuế đầu vào được khấu trừ => Doanh nghiệp phải nhận lại phần chênh lệch
Bút toán khấu trừ:
Nợ TK Thuế đầu ra phải nộp
Có TK Thuế đầu vào được khấu trừ
Bút toán nộp thuế:
Nợ TK Thuế đầu ra phải nộp: phần chênh lệch
Có TK Tiền
Bút toán nhận lại thuế:
Nợ TK Tiền
Có TK Thuê đầu ra phải nộp: phần chênh lệch

Đơn vị đào tạo ACCA, Thi tuyển dụng Kiểm toán, tư vấn tài chính Big4, Nonbig và Tiếng Anh giao tiếp, Ielts.
Với đội ngũ giảng viên là 100% ACCA Members cùng kinh nghiệm thực chiến trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán và tài chính, KLE không chỉ mang đến kiến thức nền tảng vững chắc mà còn giúp học viên phát triển kỹ năng ứng dụng thực tế. Không chỉ là chương trình đào tạo truyền thống, KLE tạo ra một môi trường học tập thực tiễn, nơi mối quan hệ giữa người học và giảng viên không dừng lại ở giảng dạy kiến thức mà còn phát triển sâu hơn thành mối quan hệ Mentee – Mentor.