Con đường nghề nghiệp của một kế toán viên sẽ đi qua những giai đoạn nào? Cần bao nhiêu năm để vươn tới vị trí kế toán trưởng, hoặc cao hơn là Giám đốc tài chính (CFO)? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hình dung rõ nét lộ trình thăng tiến của kế toán, từ đó xây dựng kế hoạch phát triển phù hợp với mục tiêu cá nhân.
Nhân viên kế toán – Bước đầu lộ trình thăng tiến của kế toán
Vai trò của cấp bậc nhân viên kế toán
Đây là vị trí khởi đầu phổ biến dành cho sinh viên mới ra trường, khi bạn chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn. Công việc thường xoay quanh các nghiệp vụ cơ bản như xử lý hóa đơn, chứng từ, hạch toán sổ sách,… Một số vị trí bạn có thể đảm nhiệm gồm:
- Kế toán quỹ tiền mặt
- Kế toán kho
- Kế toán thanh toán
- Kế toán công nợ
- …
Kỹ năng cần có
Trong giai đoạn này, mục tiêu chính là xây nền tảng vững chắc về kiến thức chuyên môn và kỹ năng nghiệp vụ. Để đảm nhiệm tốt vai trò này, bạn cần hiểu rõ nguyên lý kế toán, thống kê và phân tích tài chính. Nếu chưa có bằng cấp chuyên môn, bạn nên chủ động học thêm các khóa đào tạo nghề để củng cố kiến thức thực tế.
Thời gian gắn bó với vị trí nhân viên kế toán
Thông thường, bạn sẽ gắn bó với vị trí nhân viên kế toán trong khoảng 2–3 năm trước khi đủ điều kiện và năng lực để luân chuyển lên các cấp bậc cao hơn, tùy vào định hướng và mong muốn phát triển sự nghiệp cá nhân.
>> Có thể bạn quan tâm: Học kế toán ra làm gì? Để phát triển sự nghiệp thì cần kỹ năng gì?
Kế toán tổng hợp – Bước tiến tiếp theo trong nghề kế toán
Sau vài năm đầu làm việc ở các vị trí kế toán viên (thường là từ 2–3 năm), bạn sẽ có cơ hội bước lên một vị trí cao hơn: Kế toán tổng hợp – nơi đòi hỏi tư duy hệ thống và khả năng bao quát toàn bộ bức tranh tài chính doanh nghiệp.
Vai trò của cấp bậc kế toán tổng hợp
Ở vai trò này, bạn sẽ chịu trách nhiệm tổng hợp chứng từ, thống kê số liệu, lập báo cáo tài chính định kỳ và phân tích tình hình hoạt động kinh doanh. Kế toán tổng hợp không chỉ ghi nhận số liệu mà còn đưa ra đề xuất, hỗ trợ nhà quản lý đưa ra quyết định từ góc nhìn tài chính.
Không chỉ dừng lại ở nghiệp vụ thuần túy, bạn còn đóng vai trò như “trợ lý tài chính” cho ban lãnh đạo. Nhiều doanh nghiệp cũng xem đây là vị trí tương đương cấp Senior Accountant với các nhiệm vụ:
- Hướng dẫn, giám sát kế toán viên cấp dưới
- Tham gia xây dựng quy trình và kiểm soát nội bộ
Kỹ năng cần có
Để đảm nhận vị trí này, ngoài kinh nghiệm thực tế, bạn cần có:
- Nền tảng học vấn từ Đại học trở lên trong các ngành Kế toán, Tài chính, hoặc Kiểm toán
- Kỹ năng tin học văn phòng, đặc biệt là Excel và các phần mềm kế toán chuyên dụng như MISA, Fast hay SAP – những công cụ không thể thiếu để xử lý công việc hiệu quả, chính xác.
Kế toán trưởng – Bước thăng tiến tới vị trí người đứng đầu bộ phận
Kế toán trưởng (Chief Accountant) là người giữ vai trò quản lý toàn bộ hoạt động kế toán trong một doanh nghiệp hoặc tổ chức. Đây là vị trí chủ chốt, không chỉ phụ trách tổ chức, điều hành công tác kế toán mà còn đóng vai trò tham mưu cho ban lãnh đạo về tài chính và chiến lược phát triển.
Ở cấp độ này, kế toán trưởng không chỉ đảm bảo sự minh bạch, chính xác trong số liệu mà còn chịu trách nhiệm xây dựng hệ thống kế toán hiệu quả, phù hợp với định hướng hoạt động của doanh nghiệp.
Các nhiệm vụ chính của kế toán trưởng
- Quản lý và điều hành bộ phận kế toán: Tổ chức, phân công công việc, giám sát và kiểm soát chất lượng công tác kế toán, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và chính sách nội bộ.
Tham mưu tài chính: Cung cấp báo cáo, số liệu, phân tích tài chính cho ban giám đốc để hỗ trợ ra quyết định kinh doanh. - Kiểm tra, giám sát: Đảm bảo các hoạt động tài chính được thực hiện đúng quy trình, tuân thủ quy định pháp luật và hạn chế rủi ro sai sót về mặt số liệu.
- Lập báo cáo tài chính: Tổng hợp và trình bày các báo cáo định kỳ, đồng thời giải trình khi có yêu cầu từ cơ quan chức năng hoặc lãnh đạo doanh nghiệp.
- Cải tiến quy trình kế toán: Đề xuất và triển khai các giải pháp để nâng cao hiệu quả hệ thống kế toán và quản trị tài chính.
Tùy vào quy mô tổ chức, kế toán trưởng có thể hoạt động độc lập hoặc làm việc dưới quyền Giám đốc Tài chính (CFO). Trong một số đơn vị sự nghiệp công lập, họ còn chịu trách nhiệm giám sát tài chính thay cho người đại diện pháp luật.
Kỹ năng cần có để trở thành kế toán trưởng
Không chỉ giỏi nghiệp vụ, một kế toán trưởng thành công còn cần hội tụ đầy đủ các kỹ năng quản lý và tư duy chiến lược. Cụ thể:
- Chuyên môn sâu rộng: Hiểu rõ các chuẩn mực kế toán, luật tài chính, thuế và các quy định liên quan.
- Khả năng lãnh đạo: Biết cách tổ chức công việc, phân quyền hợp lý và thúc đẩy hiệu suất đội ngũ.
- Tư duy phân tích: Nhạy bén trong xử lý số liệu, đọc hiểu báo cáo và đưa ra nhận định tài chính chính xác.
- Giao tiếp và trình bày: Có khả năng thuyết phục, làm việc hiệu quả với ban giám đốc và các bên liên quan trong doanh nghiệp.
Một số chứng chỉ được đánh giá cao trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán
Mặc dù vị trí kế toán trưởng không bắt buộc ứng viên phải sở hữu các chứng chỉ chuyên ngành, nhưng việc sở hữu những chứng chỉ này sẽ là một lợi thế lớn để bước lên nấc thang cao hơn trong lộ trình thăng tiến của kế toán. Chúng không chỉ giúp nâng cao năng lực chuyên môn mà còn góp phần làm nổi bật hồ sơ khi ứng tuyển vào các doanh nghiệp lớn hoặc môi trường quốc tế.
Một số chứng chỉ được đánh giá cao trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán
- ACCA – Chứng chỉ kế toán công chứng Anh Quốc, được công nhận toàn cầu.
- ICAEW ACA – Chứng chỉ kế toán công chứng do Viện Kế toán Công chứng Anh và xứ Wales cấp.
- CPA – Chứng chỉ kế toán viên công chứng, phổ biến dưới hai dạng: CPA Việt Nam và CPA Úc.
- CFA – Chứng chỉ phân tích đầu tư tài chính chuyên sâu, do Hiệp hội CFA Institute (Hoa Kỳ) cấp.
- CIMA – Chứng chỉ kế toán quản trị công chứng, phù hợp với những ai theo đuổi quản lý tài chính doanh nghiệp.
- CIA – Chứng chỉ kiểm toán nội bộ quốc tế, được cấp bởi Hiệp hội Kiểm toán Nội bộ Hoa Kỳ.
- CMA – Chứng chỉ kế toán quản trị, chuyên về hoạch định, phân tích tài chính và ra quyết định chiến lược.
- Chứng chỉ kiểm toán hành nghề VACPA – Gồm:
- Kiểm toán thực hành do Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam cấp.
- Kiểm toán nội bộ do VACPA chứng nhận.
Việc theo đuổi và sở hữu các chứng chỉ này sẽ giúp bạn tăng khả năng cạnh tranh, nâng cao vị thế nghề nghiệp và sẵn sàng cho những vị trí quản lý cấp cao trong lĩnh vực tài chính – kế toán.
Cần bao lâu để lên kế toán trưởng
Dựa trên những trách nhiệm, vai trò mà kế toán trưởng cần có, câu trả lời cho câu hỏi trên sẽ là 7 – 10 năm. Vị trí kế toán trưởng không chỉ cần có số năm kinh nghiệm cao, mà còn cần sở hữu những bộ kỹ năng, kiến thức, bằng cấp, chứng chỉ. Nhiều công ty, doanh nghiệp yêu cầu độ tuổi cho vị trí này là 35 tuổi trở lên.
Giám đốc tài chính – Cấp bậc cao nhất trong lộ trình thăng tiến của kế toán
Giám đốc tài chính (Chief Financial Officer – CFO) là vị trí cấp cao nhất trong hệ thống tài chính – kế toán của một doanh nghiệp. Đây là người chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ hoạt động tài chính, đồng thời đóng vai trò chiến lược quan trọng chỉ sau CEO. Vị trí này không chỉ đòi hỏi chuyên môn sâu mà còn yêu cầu tư duy tổng thể về kinh doanh và khả năng lãnh đạo vượt trội.
Trong nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam, vai trò của CFO đôi khi được kiêm nhiệm bởi kế toán trưởng, đặc biệt khi doanh nghiệp chưa đủ lớn để tách bạch hai vị trí. Tuy nhiên, với các doanh nghiệp phát triển và hoạt động theo mô hình chuyên nghiệp, CFO là người hoàn toàn tách biệt, đảm nhiệm vai trò chiến lược về tài chính.
Nhiệm vụ cụ thể của CFO
- Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp để xây dựng chiến lược tài chính dài hạn.
- Lập kế hoạch ngân sách và dòng tiền cho toàn bộ hoạt động của công ty.
- Đánh giá các dự án đầu tư, hợp tác, mở rộng từ góc độ tài chính để tư vấn cho ban lãnh đạo.
- Xây dựng phương án huy động vốn, dự phòng ngân quỹ và tối ưu hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính.
- Quản lý hệ thống báo cáo tài chính và phối hợp với các phòng ban liên quan như kiểm toán nội bộ, tài chính, kế toán, thuế, xuất nhập khẩu…
- Tư vấn chiến lược tài chính cho HĐQT/CEO để đưa ra các quyết định kinh doanh quan trọng.
- Kiểm soát các rủi ro tài chính và đề xuất giải pháp xử lý phù hợp, kịp thời.
Ngoài ra, CFO còn đóng vai trò giám sát tuân thủ pháp luật tài chính, bảo đảm hoạt động minh bạch, ổn định trong mọi tình huống kinh doanh.
Điều kiện trở thành CFO
Để vươn tới vị trí CFO, bạn cần tối thiểu bằng cử nhân các chuyên ngành kế toán, tài chính, kinh tế hoặc quản trị. Tuy nhiên, để tạo lợi thế cạnh tranh và tăng cơ hội thăng tiến, bạn nên:
- Sở hữu bằng thạc sĩ chuyên sâu về Tài chính – Kế toán hoặc Quản trị Kinh doanh (MBA).
- Nâng cao kiến thức qua các chứng chỉ như ACCA, CMA, CPA, CFA…
- Tích lũy ít nhất 8–10 năm kinh nghiệm trong ngành kế toán – tài chính, trong đó có tối thiểu 3–5 năm ở vị trí quản lý cấp trung hoặc cấp cao.
- Phát triển kỹ năng lãnh đạo, tư duy chiến lược và khả năng giao tiếp, thuyết phục cấp lãnh đạo.
Việc sở hữu kiến thức chuyên môn thôi là chưa đủ. CFO cần có khả năng nhìn nhận vấn đề ở tầm vĩ mô, nắm bắt xu hướng thị trường và điều phối nguồn lực tài chính để tạo ra giá trị bền vững cho doanh nghiệp.
>> Xem thêm: Kế toán Tài chính và Kế toán Quản trị có gì khác nhau? Liệu bạn đã biết!
Làm gì để không “mắc kẹt” với vị trí nhân viên?
Vị trí nhân viên kế toán là bước khởi đầu phổ biến của nhiều người trong ngành tài chính – kế toán. Tuy nhiên, nếu không có định hướng phát triển rõ ràng và nỗ lực nâng cao năng lực, bạn rất dễ rơi vào tình trạng “giậm chân tại chỗ”, làm mãi các công việc mang tính chất nghiệp vụ đơn thuần mà không thể tiến xa hơn.
Để tránh mắc kẹt ở vị trí này quá lâu, bạn cần chủ động xây dựng năng lực toàn diện cả về chuyên môn lẫn kỹ năng mềm. Một số hành động cần thiết bao gồm:
- Bổ sung kiến thức chuyên sâu: Ngoài các kiến thức cơ bản về kế toán tài chính, hãy học thêm về kế toán quản trị, thuế, kiểm toán, quản trị rủi ro và các quy định pháp luật mới. Điều này sẽ giúp bạn xử lý công việc linh hoạt và có tư duy chiến lược hơn.
- Rèn luyện kỹ năng mềm: Giao tiếp hiệu quả, tư duy phản biện, kỹ năng phân tích và sử dụng thành thạo phần mềm kế toán là những yếu tố cần thiết nếu bạn muốn đảm nhiệm vị trí quản lý trong tương lai.
- Chủ động đề xuất và học hỏi: Hãy chủ động đề xuất cải tiến quy trình, hỗ trợ các phần việc liên phòng ban và học hỏi từ các anh chị cấp trên.
- Theo học các chứng chỉ nghề uy tín: Chứng chỉ ACCA, CPA, ICAEW, CMA… không chỉ nâng cao trình độ chuyên môn mà còn giúp bạn nổi bật trong mắt nhà tuyển dụng. Đây cũng là điều kiện cần để thăng tiến lên các vị trí như kế toán tổng hợp, kế toán trưởng hay CFO.
Việc nâng cấp bản thân không diễn ra trong ngày một ngày hai, nhưng nếu bạn kiên trì đầu tư, sớm hay muộn bạn sẽ tạo được bước nhảy vọt đáng kể trong lộ trình thăng tiến của kế toán.
Bổ sung kiến thức chuyên sâu tại KLE Mentoring Program
KLE Mentoring Program luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình thăng tiến của kế toán với các khóa học ôn luyện chuyên sâu và đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm.
Khóa học ACCA Online và Offline
- Mô Hình Đảo Ngược – Linh Hoạt & Hiệu Quả: Đây là phương pháp tiên tiến đã được chứng minh hiệu quả tại nhiều trường đại học hàng đầu thế giới như Harvard, Stanford, RMIT, Oxford….
- Đánh giá tiến độ học tập bằng hệ thống kiểm tra thông minh : Tại KLE, hiệu quả học tập của học viên không chỉ được đánh giá một cách cảm tính mà còn được đo lường chính xác qua hệ thống kiểm tra chặt chẽ như: Revision Kit, Workbook, Past Exams, Examiner Report cập nhật từng năm, Essential Reading,…
- Đội ngũ mentors giàu kinh nghiệm: 100% mentors tại KLE đều là ACCA Members, sở hữu kinh nghiệm thực chiến tại Big 4 và các công ty, doanh nghiệp đầu ngành, mang đến góc nhìn thực tế và chuyên sâu trong Kế toán – Kiểm toán – Tư vấn.
- Đội ngũ quản lý trải nghiệm luôn đồng hành cùng bạn: Hỗ trợ xuyên suốt từ khi bắt đầu khóa học đến giai đoạn ôn thi.
Khóa học giúp bạn chinh phục kỳ tuyển dụng – Interview, CV & Behaviours (ICB)
Khóa học Interview, CV & Behaviours (ICB) thuộc KLE Mentoring Program chính là chìa khóa giúp bạn tự tin và sẵn sàng vượt qua kỳ tuyển dụng đầy cạnh tranh.
Khóa học giúp bạn:
- Hiểu nghề kiểm toán và chân dung ứng viên phù hợp: Kiểm toán không chỉ là kiểm tra sổ sách – nghề đòi hỏi phân tích, tư duy logic, giao tiếp tốt và chuẩn mực đạo đức. Khóa học giúp bạn hiểu bản chất nghề, môi trường làm việc tại Big 4, và tố chất cần có của ứng viên tiềm năng.
- Xác định mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng: Không có lộ trình thăng tiến của kế toán nào giống kế toán nào. Khóa học giúp bạn nhận diện điểm mạnh – điểm yếu, khám phá các vị trí phù hợp trong lĩnh vực kiểm toán, và xây dựng kế hoạch phát triển sự nghiệp đúng hướng.
- Trang bị mindset đúng để sẵn sàng tuyển dụng: Big 4 tìm kiếm không chỉ kiến thức chuyên môn mà còn thái độ, tư duy và khả năng thích nghi. Khóa học giúp bạn định hình mindset chuyên nghiệp, cách suy nghĩ và ứng xử để ghi điểm với nhà tuyển dụng.
Tại KLE, bạn có thể học thử MIỄN PHÍ để trực tiếp trải nghiệm phương pháp giảng dạy, chất lượng bài giảng và hệ thống học tập hiện đại trước khi đăng ký học. Học thử miễn phí ngay hôm nay!
Kết luận
Lộ trình thăng tiến của kế toán không phải là một con đường ngắn hay dễ đi. Để từ vị trí nhân viên kế toán vươn tới kế toán trưởng, thậm chí là CFO, bạn không chỉ cần có kinh nghiệm làm việc thực tế mà còn phải trang bị cho mình những kỹ năng quản lý, tư duy chiến lược và các chứng chỉ chuyên môn giá trị.
Việc chủ động học tập, rèn luyện và cập nhật kiến thức mới sẽ giúp bạn tránh rơi vào vùng an toàn, mở rộng cánh cửa cơ hội nghề nghiệp. Dù bạn đang ở giai đoạn nào trong hành trình, hãy nhớ rằng: sự nỗ lực bền bỉ và định hướng đúng đắn chính là chìa khóa để bạn bước từng bước vững chắc lên những nấc thang cao hơn trong sự nghiệp kế toán – tài chính.
———
KLE Mentoring Program
Cơ sở 1: Số 9, ngõ Chùa Liên Phái, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
Cơ sở 2: Số 3, phố Thọ Tháp, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Hotline: 097 753 20 90
Email: info@kle.edu.vn
Website: https://kle.edu.vn/
Đơn vị đào tạo ACCA, Thi tuyển dụng Kiểm toán, tư vấn tài chính Big4, Nonbig và Tiếng Anh giao tiếp, Ielts.
Với đội ngũ giảng viên là 100% ACCA Members cùng kinh nghiệm thực chiến trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán và tài chính, KLE không chỉ mang đến kiến thức nền tảng vững chắc mà còn giúp học viên phát triển kỹ năng ứng dụng thực tế. Không chỉ là chương trình đào tạo truyền thống, KLE tạo ra một môi trường học tập thực tiễn, nơi mối quan hệ giữa người học và giảng viên không dừng lại ở giảng dạy kiến thức mà còn phát triển sâu hơn thành mối quan hệ Mentee – Mentor.
