Trong lĩnh vực kiểm toán, việc đảm bảo tính minh bạch và chính xác của báo cáo tài chính là điều bắt buộc. Để làm được điều đó, kiểm toán viên cần nắm vững thủ tục kiểm toán – một trong những kiến thức nền tảng vô cùng quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về thủ tục kiểm toán trong bài viết dưới đây nhé.
Thủ tục kiểm toán là gì?
Thủ tục kiểm toán (Audit Procedures) là tập hợp các bước công việc mà kiểm toán viên thực hiện nhằm thu thập bằng chứng kiểm toán từ các thông tin tài chính do doanh nghiệp cung cấp. Quá trình này sẽ đánh giá xem báo cáo tài chính có phản ánh trung thực và hợp lý tình hình tài chính của đơn vị, phù hợp với các quy định hiện hành hay không.
Thủ tục kiểm toán
Thủ tục này được thiết kế nhằm hỗ trợ kiểm toán viên thu thập đầy đủ và phù hợp các bằng chứng kiểm toán cần thiết để đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính. Thông qua việc áp dụng nhiều phương pháp khác nhau như phỏng vấn, quan sát, đối chiếu, kiểm tra số liệu hay phân tích xu hướng, thủ tục kiểm toán giúp kiểm toán viên phát hiện những sai sót trọng yếu có thể phát sinh.
Đồng thời, thủ tục này còn cho phép kiểm toán viên đánh giá mức độ rủi ro, so sánh thông tin kế toán với dữ liệu thực tế và đảm bảo rằng báo cáo tài chính phản ánh trung thực tình hình tài chính của doanh nghiệp. Nói cách khác, các thủ tục kiểm toán đóng vai trò như “bộ công cụ” giúp kiểm toán viên đưa ra kết luận chính xác và đáng tin cậy về báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán.
Các nhóm thủ tục kiểm toán chính
Trong quá trình kiểm toán, các thủ tục được thiết kế và áp dụng tùy theo mục tiêu và giai đoạn thực hiện. Thủ tục kiểm toán thường được chia thành ba nhóm chính:
Thủ tục đánh giá rủi ro
Đây là nhóm thủ tục giúp kiểm toán viên hiểu rõ hơn về doanh nghiệp và môi trường hoạt động của đơn vị được kiểm toán. Thông qua đó, kiểm toán viên có thể xác định và đánh giá các rủi ro có khả năng dẫn đến sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính. Những thủ tục này thường bao gồm phỏng vấn, khảo sát, phân tích sơ bộ hoặc xem xét các tài liệu nội bộ. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một kế hoạch kiểm toán phù hợp và hiệu quả.
Thủ tục kiểm tra hoạt động kiểm soát
Được áp dụng để đánh giá tính hiệu quả của các kiểm soát nội bộ trong việc ngăn chặn và phát hiện sai sót. Qua đó, kiểm toán viên xác định mức độ tin cậy của hệ thống và phạm vi các kiểm tra chi tiết cần thực hiện.
Thủ tục kiểm toán cơ bản
Là thủ tục mang ý nghĩa quan trọng trong thu thập bằng chứng kiểm toán. Dưới đây là 3 thủ tục kiểm toán cơ bản:
Thủ tục kiểm tra chi tiết nghiệp vụ
Thủ tục kiểm tra chi tiết nghiệp vụ được thực hiện nhằm xác định liệu các mục tiêu kiểm toán có liên quan và phù hợp với từng nghiệp vụ cụ thể trong phạm vi kiểm toán hay không. Đây là quá trình kiểm tra từng giao dịch, sự kiện hoặc hoạt động kinh tế phát sinh nhằm đảm bảo rằng chúng được ghi nhận đầy đủ, chính xác và tuân thủ đúng các nguyên tắc kế toán hiện hành.
Thông qua việc thu thập và đánh giá bằng chứng kiểm toán liên quan, kiểm toán viên có thể đưa ra nhận định chính xác về tính trung thực và hợp lý của thông tin tài chính. Ngoài ra còn giúp phát hiện kịp thời những sai sót, từ đó đề xuất các biện pháp xử lý và điều chỉnh phù hợp để doanh nghiệp cải thiện chất lượng báo cáo tài chính.
Thủ tục phân tích
Là quá trình phân tích, đánh giá mối quan hệ giữa các dữ liệu tài chính và phi tài chính, nhằm phát hiện xu hướng, sai lệch hoặc dấu hiệu bất thường trong hoạt động của doanh nghiệp. Thủ tục này giúp kiểm toán viên khoanh vùng rủi ro và đưa ra nhận định tổng quát mà không cần kiểm tra quá nhiều mẫu.
Nhờ khả năng xử lý nhanh và tiết kiệm chi phí, thủ tục phân tích đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập bằng chứng kiểm toán. Tuy nhiên, đây không phải là phương pháp đưa ra kết luận dứt khoát, mà chỉ hỗ trợ nhận diện vấn đề và định hướng cho các bước kiểm tra chuyên sâu tiếp theo.
Thủ tục kiểm tra chi tiết số dư
Thủ tục kiểm tra chi tiết số dư là quá trình thu thập bằng chứng để xác minh tính chính xác của số dư tài khoản và các giao dịch kế toán trong báo cáo tài chính. Đây là một trong những thủ tục giúp kiểm toán viên thu được bằng chứng có độ tin cậy cao, phục vụ cho việc đưa ra ý kiến kiểm toán chính xác.
>> Công thức tính rủi ro kiểm toán là gì? Tìm hiểu chi tiết về các loại rủi ro kiểm toán TẠI ĐÂY
3 bước thực hiện thủ tục kiểm toán
Bước 1: Lên kế hoạch
Sau khi nhận và phản hồi thư mời kiểm toán, kiểm toán viên sẽ bắt đầu xây dựng kế hoạch kiểm toán. Kế hoạch này được lập dựa trên các thông tin cụ thể về đơn vị được kiểm toán như cơ cấu tổ chức, ban lãnh đạo, lĩnh vực hoạt động, v.v. Trong quá trình lập kế hoạch, kiểm toán viên xác định chiến lược tổng thể, phạm vi công việc, phương pháp tiếp cận và thời gian hoàn thành dự kiến. Đây là bước khởi đầu quan trọng nhằm định hướng chất lượng, tiến độ kiểm toán cũng như phân bổ hợp lý nhiệm vụ giữa các kiểm toán viên. Nhờ có kế hoạch, toàn bộ quá trình kiểm toán sẽ được thực hiện một cách chủ động, khoa học và hiệu quả hơn.
Bước 2: Tiến hành các thủ tục kiểm toán cơ bản
Giai đoạn này tập trung triển khai các công việc kiểm toán theo kế hoạch đã xây dựng. Bao gồm:
- Khảo sát tình hình hoạt động thực tế của doanh nghiệp
- Đánh giá hệ thống kế toán và kiểm soát nội bộ
- Triển khai các bước kiểm toán chi tiết
- Ứng dụng kỹ thuật nghiệp vụ để thu thập bằng chứng kiểm toán
- Lập hồ sơ kiểm toán đầy đủ
- Trao đổi, thảo luận với ban lãnh đạo doanh nghiệp về các vấn đề phát hiện trong quá trình kiểm toán
Bước 3: Hoàn thiện và lập báo cáo kiểm toán
Sau khi hoàn thành các thủ tục, kiểm toán viên tiến hành tổng hợp, phân tích kết quả, đưa ra nhận định và lập báo cáo kiểm toán.ểm toán viên tiến hành tổng hợp, phân tích kết quả, đưa ra nhận định và lập báo cáo kiểm toán.
Khóa học chứng chỉ kiểm toán quốc tế tại KLE
Để hỗ trợ sinh viên và các chuyên gia trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán đạt được các chứng chỉ quốc tế uy tín, KLE Mentoring Program cung cấp các khóa học chuyên sâu và chất lượng cao. Dưới đây là thông tin chi tiết về các khóa học nổi bật:
Khóa Học ACCA (Association of Chartered Certified Accountants)
KLE cung cấp chương trình đào tạo ACCA với hai hình thức:
- ACCA – Online: Phù hợp cho những ai muốn linh hoạt về thời gian và địa điểm học tập. Học viên có thể truy cập tài liệu học tập mọi lúc, mọi nơi, giúp tối ưu hóa việc học.
- ACCA – Offline: Dành cho học viên muốn tham gia lớp học trực tiếp, tương tác cùng giảng viên và bạn bè. Môi trường học tập truyền thống giúp tăng cường sự tập trung và khả năng tiếp thu kiến thức.
Chương trình ACCA tại KLE bao gồm các môn học từ cơ bản đến nâng cao, giúp học viên nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết trong lĩnh vực kế toán, tài chính và kinh doanh. Cụ thể, chương trình được chia thành các cấp độ sau:
- Kiến thức ứng dụng (Applied Knowledge): Bao gồm các môn như Kinh doanh và Công nghệ (BT/F1), Kế toán Quản trị (MA/F2), Kế toán Tài chính (FA/F3).
- Kỹ năng ứng dụng (Applied Skills): Gồm các môn như Luật Doanh nghiệp và Kinh doanh (LW/F4), Quản trị Hiệu suất (PM/F5), Thuế (TX/F6), Lập Báo cáo Tài chính (FR/F7), Kiểm toán và Dịch vụ Đảm bảo (AA/F8), Quản trị Tài chính (FM/F9).
- Chuyên nghiệp chiến lược (Strategic Professional): Bao gồm các môn như Quản trị Kinh doanh Chiến lược (SBL), Báo cáo Tài chính Chiến lược (SBR) và các môn tự chọn khác.
KLE cung cấp tài liệu học tập phong phú, giảng viên giàu kinh nghiệm và môi trường học tập chuyên nghiệp, giúp học viên tự tin chinh phục chứng chỉ ACCA.
Khám phá lộ trình học ACCA phù hợp nhất cho mình – Đăng ký tư vấn ngay tại đây!
Đào tạo trợ lý kiểm toán chuẩn Big 4
KLE cung cấp các khóa đào tạo nhằm chuẩn bị cho học viên tham gia tuyển dụng và làm việc tại các công ty kiểm toán hàng đầu:
- Khóa chuẩn bị tuyển dụng kiểm toán: Giúp học viên hệ thống lại kiến thức kế toán, kiểm toán và thuế, cũng như kỹ năng thực tiễn trong ngành kiểm toán. Khóa học này giúp học viên tự tin hơn khi tham gia các kỳ tuyển dụng của các công ty kiểm toán lớn.
- Khóa học ứng viên phù hợp (ICB): Tập trung vào việc phát triển kỹ năng mềm, viết CV, phỏng vấn và thuyết trình. Học viên sẽ được hướng dẫn cách tạo ấn tượng tốt trong mắt nhà tuyển dụng và nâng cao khả năng giao tiếp chuyên nghiệp.
- Khóa học làm trợ lý kiểm toán: Cung cấp kiến thức và kỹ năng thực tế để trở thành trợ lý kiểm toán chuyên nghiệp. Học viên sẽ được trải nghiệm các công việc thực tế hàng ngày của một nhân viên kiểm toán, giúp giải quyết vấn đề “chưa có kinh nghiệm” khi bắt đầu sự nghiệp.
Kết luận
Việc hiểu rõ từng loại thủ tục và quy trình kiểm toán là điều thiết yếu đối với sinh viên ngành kế toán, kiểm toán cũng như những ai đang theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực này. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn hệ thống, dễ hiểu và thực tế hơn về chủ đề quan trọng này.
———
KLE Mentoring Program
Cơ sở 1: Số 9, ngõ Chùa Liên Phái, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
Cơ sở 2: Số 3, phố Thọ Tháp, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Hotline: 097 7532090
Email: info@kle.edu.vn
Website: https://kle.edu.vn/
Đơn vị đào tạo ACCA, Thi tuyển dụng Kiểm toán, tư vấn tài chính Big4, Nonbig và Tiếng Anh giao tiếp, Ielts.
Với đội ngũ giảng viên là 100% ACCA Members cùng kinh nghiệm thực chiến trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán và tài chính, KLE không chỉ mang đến kiến thức nền tảng vững chắc mà còn giúp học viên phát triển kỹ năng ứng dụng thực tế. Không chỉ là chương trình đào tạo truyền thống, KLE tạo ra một môi trường học tập thực tiễn, nơi mối quan hệ giữa người học và giảng viên không dừng lại ở giảng dạy kiến thức mà còn phát triển sâu hơn thành mối quan hệ Mentee – Mentor.
