Tại Việt Nam, CPA là điều kiện cần thiết để hành nghề kiểm toán, mở rộng cơ hội nghề nghiệp và nâng cao uy tín chuyên môn. Vậy bằng CPA là gì, điều kiện thi ra sao và lợi ích mang lại thế nào? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Bằng CPA là gì?
CPA (Certified Public Accountant) là chứng chỉ chuyên nghiệp cao cấp trong lĩnh vực kế toán và kiểm toán, được công nhận trên toàn cầu. Đây là chứng nhận dành cho những chuyên gia kế toán đã đáp ứng đầy đủ các yêu cầu nghiêm ngặt về kiến thức chuyên môn, kỹ năng thực hành và kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính – kế toán.
Người sở hữu chứng chỉ CPA được coi là cố vấn tài chính chuyên nghiệp, thường được các doanh nghiệp và tổ chức săn đón. Tùy theo quốc gia, chứng chỉ này có những đặc điểm và yêu cầu khác nhau. Ví dụ, tại Việt Nam, chứng chỉ CPA do Bộ Tài chính tổ chức thi và cấp bằng, trong khi tại Úc, chứng chỉ này do Hội Kế toán công chức Úc quản lý.
Đặc biệt, với CPA Việt Nam, người sở hữu chứng chỉ này được công nhận là kiểm toán viên chính thức, có quyền điều hành các cuộc kiểm toán và ký các báo cáo kiểm toán. Những người chưa có chứng chỉ này chỉ được xem là trợ lý kiểm toán viên, không có đủ thẩm quyền thực hiện các nhiệm vụ trên.
Cơ hội khi bạn sở hữu tấm bằng CPA
Chứng chỉ CPA không chỉ là một tấm bằng chứng nhận chuyên môn mà còn là “chìa khóa vàng” mở ra nhiều cơ hội thăng tiến và phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán – tài chính. Dưới đây là những lợi ích rõ ràng và thực tế nhất mà một kế toán viên, kiểm toán viên có thể nhận được khi sở hữu CPA.
Khẳng định uy tín và năng lực nghề nghiệp: Khi sở hữu bằng CPA, bạn không chỉ chứng minh được trình độ chuyên môn cao mà còn thể hiện sự cam kết đối với nghề nghiệp và đạo đức nghề nghiệp. Điều này giúp bạn tạo dựng uy tín với đồng nghiệp, cấp trên và cả khách hàng.
Cơ hội nghề nghiệp rộng mở với mức lương hấp dẫn: Sở hữu CPA giúp bạn trở thành một ứng viên sáng giá trong mắt các nhà tuyển dụng. Tại các công ty kiểm toán Big4 (Deloitte, PwC, EY, KPMG) hay các tập đoàn đa quốc gia, những ứng viên có CPA thường được ưu tiên tuyển dụng và nhận mức lương cao hơn mặt bằng chung. Theo thống kê, một kiểm toán viên có CPA có thể nhận mức lương cao hơn 30 – 50% so với người không có chứng chỉ này.
Cơ hội thăng tiến lên các vị trí cao cấp: CPA không chỉ giúp bạn có một công việc ổn định mà còn là bước đệm quan trọng để thăng tiến lên các vị trí quản lý như:
- Kiểm toán viên cấp cao (Senior Auditor)
- Trưởng phòng kiểm toán, kế toán (Audit/Accounting Manager)
- Giám đốc tài chính (CFO – Chief Financial Officer)
- Đối tác (Partner) trong các công ty kiểm toán
Những vị trí này đều đòi hỏi chuyên môn cao, khả năng phân tích và quản lý tài chính – kế toán vững vàng, điều mà CPA sẽ giúp bạn đạt được.
Mở rộng cơ hội làm việc quốc tế: CPA không chỉ có giá trị trong nước mà còn là tấm vé thông hành giúp bạn làm việc tại các thị trường tài chính lớn trên thế giới. Những chứng chỉ như CPA Australia, AICPA (CPA Mỹ) hay CPA Canada được công nhận tại nhiều quốc gia, tạo điều kiện thuận lợi để bạn phát triển sự nghiệp ở môi trường quốc tế.
Nâng cao kiến thức chuyên môn và kỹ năng phân tích tài chính: Chương trình CPA không chỉ giúp bạn có kiến thức chuyên sâu về kế toán – kiểm toán mà còn cung cấp kỹ năng phân tích tài chính, đánh giá rủi ro, lập kế hoạch thuế và kiểm soát nội bộ. Những kiến thức này không chỉ hữu ích cho công việc kiểm toán mà còn giúp bạn có cái nhìn chiến lược về tài chính doanh nghiệp.
Tăng cường khả năng khởi nghiệp và tư vấn tài chính: Không chỉ giúp bạn thăng tiến trong môi trường doanh nghiệp, CPA còn là một lợi thế lớn nếu bạn muốn tự mở công ty kiểm toán, tư vấn tài chính hoặc hành nghề kế toán độc lập. Với chứng chỉ CPA, bạn có thể cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính, kiểm toán cho doanh nghiệp, giúp họ tối ưu chi phí, tuân thủ quy định kế toán – thuế và cải thiện hiệu quả kinh doanh.
Để nhận được chứng chỉ CPA cần điều kiện gì?
Chứng chỉ CPA (Certified Public Accountant) là minh chứng cho năng lực và uy tín của các chuyên gia trong lĩnh vực kế toán và kiểm toán. Để đạt được chứng chỉ này tại Việt Nam, bạn cần phải tham gia kỳ thi CPA. Mỗi năm có khoảng 4000 – 5000 thí sinh đăng ký dự thi chứng chỉ này, trong đó chỉ có khoảng 10% tỷ lệ thông qua. Tỷ lệ đạt được chứng chỉ này khá thấp do yêu cầu khắt khe và quy trình thi đầy thử thách.
Để đủ điều kiện dự thi, bạn cần đáp ứng các điều kiện sau:
Trình độ học vấn
Bạn cần có bằng tốt nghiệp đại học trở lên về các chuyên ngành Tài chính, Ngân hàng, Kế toán, Kiểm toán. Trường hợp tốt nghiệp các chuyên ngành khác, cần phải đảm bảo:
- Tổng số đơn vị học trình (hoặc tiết học) các môn như Tài chính, Kế toán, Kiểm toán, Phân tích hoạt động tài chính, Thuế chiếm từ 7% trở lên trên tổng số học trình (hoặc tiết học) của toàn khóa học.
- Hoặc có văn bằng, chứng chỉ hoàn thành các khóa học do tổ chức nghề nghiệp quốc tế về kế toán, kiểm toán cấp, đảm bảo theo quy định.
Kinh nghiệm công tác thực tế
Bạn phải có tối thiểu 36 tháng kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực tài chính, kế toán, kiểm toán. Thời gian này được tính từ tháng tốt nghiệp ghi trên bằng đại học (hoặc sau đại học) đến thời điểm đăng ký dự thi. Kinh nghiệm có thể bao gồm:
- Làm trợ lý kiểm toán tại các doanh nghiệp kiểm toán.
- Thực hiện kiểm toán nội bộ trong các đơn vị.
- Công tác tại cơ quan Kiểm toán Nhà nước.
Hồ sơ và chi phí dự thi
Hồ sơ dự thi: Người tham gia dự thi cần nộp đầy đủ và đúng mẫu hồ sơ dự thi theo quy định, bao gồm:
- Phiếu đăng ký dự thi có xác nhận của cơ quan, đơn vị công tác hoặc Ủy ban nhân dân địa phương nơi cư trú, kèm ảnh màu cỡ 3×4 cm và đóng dấu giáp lai.
- Giấy xác nhận về thời gian công tác thực tế trong lĩnh vực tài chính, kế toán, kiểm toán.
- Bản sao có chứng thực giấy chứng minh nhân dân, thẻ căn cước hoặc hộ chiếu.
- Sơ yếu lý lịch có xác nhận của cơ quan, đơn vị công tác hoặc Ủy ban nhân dân địa phương nơi cư trú.
- Bản sao văn bằng, chứng chỉ có xác nhận của tổ chức cấp hoặc cơ quan công chứng. Nếu là bằng tốt nghiệp đại học các chuyên ngành khác, cần nộp kèm bảng điểm có chứng thực.
- 3 ảnh màu cỡ 3×4 cm mới chụp trong vòng 6 tháng và 2 phong bì có dán tem, ghi rõ họ tên, địa chỉ người nhận.
Chi phí dự thi: Người tham gia dự thi phải nộp chi phí dự thi theo quy định hiện hành.
Điều kiện khác
- Tuân thủ pháp luật: Người tham gia dự thi không thuộc các đối tượng bị cấm theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 52 của Luật Kế toán năm 2015.
- Phẩm chất đạo đức nghề nghiệp: Người tham gia dự thi phải có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, liêm khiết và ý thức chấp hành pháp luật.
Yêu cầu về điểm thi để đạt chứng chỉ CPA
- Tổng điểm: Bạn cần phải đạt tổng cộng từ 38 điểm trở lên cho 6 môn thi chuyên ngành (không bao gồm môn ngoại ngữ).
- Điểm từng môn: Mỗi môn thi phải đạt tối thiểu 5 điểm.
- Môn ngoại ngữ: Được đánh giá theo hình thức “Đạt” hoặc “Không đạt”, không tính vào tổng điểm.
Việc đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên là bước quan trọng để ứng viên có thể tham gia kỳ thi và đạt được chứng chỉ CPA, mở ra nhiều cơ hội phát triển trong lĩnh vực kế toán và kiểm toán.
Các môn thi CPA Việt Nam
Để đạt được chứng chỉ Kế toán viên và Kiểm toán viên tại Việt Nam, ứng viên phải hoàn thành các môn thi bắt buộc do Bộ Tài chính quy định. Dưới đây là chi tiết về các môn thi cho từng chứng chỉ:
Chứng chỉ Kế toán viên
Ứng viên dự thi chứng chỉ Kế toán viên cần hoàn thành 4 môn thi viết, mỗi môn có thời gian làm bài 180 phút. Các môn thi bao gồm:
Pháp luật về kinh tế và Luật doanh nghiệp: Môn thi này tập trung vào các quy định pháp luật liên quan đến kinh tế và quản lý doanh nghiệp, giúp ứng viên hiểu rõ khung pháp lý và các quy định hiện hành.
Tài chính và quản lý tài chính nâng cao: Môn học này cung cấp kiến thức chuyên sâu về quản lý tài chính doanh nghiệp, bao gồm các chiến lược tài chính, quản lý vốn và phân tích tài chính nâng cao.
Thuế và quản lý thuế nâng cao: Ứng viên sẽ được trang bị kiến thức về hệ thống thuế tại Việt Nam, các quy định về thuế và kỹ năng quản lý thuế hiệu quả cho doanh nghiệp.
Kế toán tài chính, kế toán quản trị nâng cao: Môn thi này bao gồm các nguyên tắc và phương pháp kế toán tài chính và quản trị, giúp ứng viên nắm vững kỹ năng lập báo cáo tài chính và quản lý chi phí.
Chứng chỉ Kiểm toán viên
Để đạt chứng chỉ Kiểm toán viên, ngoài 4 môn thi của chứng chỉ Kế toán viên, ứng viên cần thi thêm 3 môn, tổng cộng là 7 môn thi viết. Thời gian làm bài cho mỗi môn là 180 phút, riêng môn Ngoại ngữ là 120 phút. Các môn bổ sung bao gồm:
Kiểm toán và dịch vụ bảo đảm nâng cao: Môn học này tập trung vào quy trình kiểm toán, các chuẩn mực kiểm toán và dịch vụ bảo đảm, cùng với kỹ năng phân tích và đánh giá rủi ro trong kiểm toán.
Phân tích hoạt động tài chính nâng cao: Môn học này tập trung vào các phương pháp phân tích tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh và đưa ra các quyết định tài chính chiến lược.
Ngoại ngữ: Ứng viên phải thi ngoại ngữ ở trình độ C, lựa chọn một trong năm ngôn ngữ: Anh, Nga, Pháp, Trung Quốc hoặc Đức. Môn thi này nhằm đánh giá khả năng sử dụng ngoại ngữ trong công việc chuyên môn.
* Lưu ý: Đối với những người đã có chứng chỉ Kế toán viên, khi dự thi lấy chứng chỉ Kiểm toán viên, sẽ được miễn thi 4 môn đầu tiên. Họ chỉ cần thi 3 môn: Kiểm toán và dịch vụ bảo đảm nâng cao; Phân tích hoạt động tài chính nâng cao; và Ngoại ngữ.
Quy trình tổ chức kỳ thi chứng chỉ CPA
Kỳ thi chứng chỉ CPA (Certified Public Accountant) tại Việt Nam được tổ chức hàng năm bởi Bộ Tài chính, nhằm đánh giá và cấp chứng chỉ hành nghề cho các kế toán viên và kiểm toán viên. Quy trình tổ chức kỳ thi này thường diễn ra như sau:
Thông báo kỳ thi
Thời gian thông báo: Thường vào khoảng tháng 10 hoặc tháng 11 hàng năm, Bộ Tài chính sẽ công bố thông tin về kỳ thi trên cổng thông tin điện tử chính thức.
Nội dung thông báo: Bao gồm điều kiện dự thi, thời gian, địa điểm thi, hồ sơ cần thiết và các hướng dẫn liên quan.
Đăng ký dự thi
Thời gian nộp hồ sơ: Thường từ cuối tháng 10 đến đầu tháng 11.
Phương thức nộp hồ sơ:
- Trực tuyến: Thông qua phần mềm dịch vụ công trực tuyến tại địa chỉ: http://dvctt.mof.gov.vn.
- Trực tiếp hoặc qua bưu điện: Nộp bản giấy tại các địa điểm tiếp nhận hồ sơ do Bộ Tài chính quy định.
Xét duyệt hồ sơ
Quy trình: Hội đồng thi sẽ rà soát và xét duyệt hồ sơ của các thí sinh.
Thông báo kết quả: Danh sách thí sinh đủ điều kiện dự thi và những thí sinh không đủ điều kiện sẽ được công bố trên cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính, Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam (VAA), và Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA).
Tổ chức kỳ thi
Thời gian thi: Dự kiến vào tháng 12 hàng năm.
Địa điểm thi: Thường được tổ chức tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Hình thức thi: Thi viết với các môn chuyên ngành và ngoại ngữ. Thời gian làm bài cho mỗi môn là 180 phút, riêng môn Ngoại ngữ là 120 phút.
Công bố kết quả và cấp chứng chỉ
Công bố kết quả: Sau khoảng 3 tháng kể từ ngày thi, Bộ Tài chính sẽ công bố kết quả thi trên các cổng thông tin điện tử liên quan.
Cấp chứng chỉ: Thí sinh đạt yêu cầu sẽ nhận được chứng chỉ hành nghề kế toán hoặc kiểm toán do Bộ Tài chính cấp.
Thời hạn của chứng chỉ CPA là bao lâu?
Chứng chỉ CPA (Certified Public Accountant) tại Việt Nam được cấp cho những cá nhân hành nghề kế toán và kiểm toán sau khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện và vượt qua kỳ thi do Bộ Tài chính tổ chức.
Theo quy định tại Thông tư số 202/2012/TT-BTC, Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán có thời hạn tối đa là 5 năm (60 tháng), nhưng không quá ngày 31 tháng 12 của năm thứ 5 kể từ năm bắt đầu có hiệu lực.
Điều này có nghĩa là, dù Giấy chứng nhận được cấp vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, thời hạn sử dụng sẽ kết thúc vào ngày 31/12 của năm thứ 5.
Ví dụ, nếu Giấy chứng nhận có hiệu lực từ ngày 1/6/2025, thì thời hạn sử dụng sẽ đến ngày 31/12/2029.
Khi Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán hết hạn, nếu kiểm toán viên muốn tiếp tục hành nghề, cần nộp hồ sơ đề nghị cấp lại chậm nhất là 60 ngày trước ngày hết hạn. Hồ sơ bao gồm đơn đề nghị cấp lại, ảnh màu 3x4cm chụp trên nền trắng trong vòng 6 tháng, và các tài liệu liên quan khác nếu có thay đổi so với lần đăng ký gần nhất. Bộ Tài chính sẽ xem xét và cấp lại Giấy chứng nhận trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.
Trau dồi kỹ năng sự nghiệp kế toán với các khóa học tại KLE
Nếu bạn muốn thành công trong lĩnh vực kế toán, hãy đầu tư vào việc học hỏi và trau dồi kiến thức ngay từ bây giờ. Đặc biệt, việc chinh phục chứng chỉ ACCA sẽ giúp bạn có lợi thế lớn trong thị trường lao động. Và KLE là một trong những trung tâm đào tạo ACCA uy tín tại Việt Nam, có thể giúp bạn hiện thực hóa mục tiêu này.
KLE là đơn vị đào tạo chuyên sâu về kiểm toán, kế toán và tài chính, cung cấp các khóa học chất lượng cao giúp học viên chuẩn bị tốt nhất cho công việc trong lĩnh vực này. Các chương trình của KLE không chỉ tập trung vào lý thuyết mà còn chú trọng vào thực hành, giúp học viên làm quen với môi trường làm việc thực tế tại các công ty kiểm toán, đặc biệt là kiểm toán Big 4.
Khóa học “Học làm trợ lý kiểm toán”
Dành cho sinh viên năm 3, năm 4 và những ai muốn bước chân vào ngành kiểm toán, khóa học này giúp học viên hiểu rõ quy trình kiểm toán thực tế, từ cách tiếp cận khách hàng, thu thập bằng chứng kiểm toán đến lập báo cáo tài chính. Chương trình giảng dạy kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, với các tình huống mô phỏng sát với công việc tại doanh nghiệp.
Khóa học “Chuẩn bị tuyển dụng kiểm toán”
Khóa học này hướng đến những bạn có nguyện vọng ứng tuyển vào Big 4 (PwC, Deloitte, EY, KPMG) và các công ty kiểm toán hàng đầu. Nội dung giảng dạy bao gồm kiến thức chuyên môn về kế toán, kiểm toán, thuế, cùng với các kỹ năng làm bài kiểm tra tuyển dụng, phỏng vấn và xử lý tình huống thực tế. Ngoài ra, học viên còn được rèn luyện tiếng Anh chuyên ngành và làm quen với các bài test IQ, EQ thường gặp trong quy trình tuyển dụng.
Khóa học ACCA – Chứng chỉ kiểm toán quốc tế
Dành cho những ai muốn phát triển sự nghiệp theo tiêu chuẩn quốc tế, khóa học ACCA tại KLE cung cấp lộ trình học tập bài bản với các môn quan trọng như Kế toán tài chính (FA/F3), Kiểm toán và dịch vụ đảm bảo (AA/F8), Kế toán quản trị (MA/F2)… Chương trình giúp học viên có nền tảng vững chắc để thi đậu các chứng chỉ ACCA, mở rộng cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực tài chính – kiểm toán toàn cầu.
Điểm đặc biệt của các khóa học tại KLE là sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành thực tế. Học viên được hướng dẫn trực tiếp bởi các giảng viên từng làm việc tại big four kiểm toán và các công ty kiểm toán lớn, giúp họ nắm bắt nhanh chóng các kỹ năng chuyên môn và xử lý tình huống thực tế một cách hiệu quả.
Như vậy bằng CPA là một chứng chỉ uy tín, thể hiện sự chuyên môn cao trong lĩnh vực kế toán và tài chính. Nó không chỉ giúp bạn khẳng định bản thân trong mắt nhà tuyển dụng mà còn mở rộng cơ hội nghề nghiệp. Nếu bạn đang tìm hiểu về “bằng CPA là gì”, hãy nhớ rằng đây là một bước quan trọng để nâng cao kỹ năng và giá trị của bản thân trong ngành. Chúc bạn sớm đạt được chứng chỉ này và thành công trong sự nghiệp!
———
KLE Mentoring Program
Cơ sở 1: Số 9, ngõ Chùa Liên Phái, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
Cơ sở 2: Số 3, phố Thọ Tháp, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Hotline: 097 7532090
Email: info@kle.edu.vn
Website: https://kle.edu.vn/
